Schollenpop

Het zand als uitgelezen

plaats voor popmuziek

Dat het Noordzeestrand niet alleen de perfecte locatie is voor een vuurwerkfestijn, bewijst Schollenpop. Het festival aan het Zuiderstrand, dat sinds 1997 vooral aandacht schenkt aan lokaal talent, mag zich elk jaar opnieuw verheugen op een enthousiaste mensenzee.

door Hans Piët

SCHEVENINGEN - Een muzikaal feestje organiseren op het strand. Het lijkt heel lang onmogelijk in Nederland. Belangrijkste dwarsligger, de normen en waarden. Het zand moet vooral een waardig ontspanningsoord zijn. Maar, vlak na de Tweede Wereldoorlog wordt er door velen nog geconstateerd dat er zowel op het strand als in de duinen en veel tuinen sprake is van een verregaande schaamte-loosheid. In 1947 wordt er om die reden bij de Haagse gemeenteraad  

De festivalkrant van het eerste
strandfeest in Scheveningen.

een poging ondernomen een verordening tot stand te brengen. 

Daarin staat dat het vrijwel geheel of gedeeltelijk ontkleed zonneba-den - afzonderlijk voor mannen en vrouwen - uitsluitend op speciaal daarvoor aangewezen plaatsen mag geschieden.

Pas begin 1980 komt er een nieuwe kijk op de zaak. Wijs geworden door het succes van culturele strandevenementen in België en vooral Groot Brittannië krijgt Scheveningen de primeur. Uitgangspunt is om het aantal toeristen flink te laten toenemen.

Dat is de badplaats meer dan een eeuw eerder (vanaf 1848) ook gelukt. Die vakantievierder kwam, in juli dan wel augustus, af op een groot vuurwerk dat werd afgestoken voor het Groot Stedelijk Bad-huis en later (vanaf 1885) het Kurhaus in Scheveningen. Documentatie vertelt, dat de omstander vooral werd gegrepen

door de bijzondere sfeer, die de veelkleurige vuurzee in combinatie met de Noordzee opriep. Het jaarlijks terugkerend evenement is veelal vastgeklonken aan een belangrijke gebeurtenis zoals de verjaardag van de prins van Oranje. En maken de organisatoren er helemaal een feest van, dan vindt op dezelfde dag (in de middag) een, veelal drukbezochte, concertuitvoering plaats van bijvoorbeeld een harmonieorkest, blaaskapel of strijkorkest. Wat zulke evenementen, volgens de kenners, vooral onderstrepen, is dat het grote publiek strandvermaak minstens zo belangrijk vindt als culturele attracties.

Nieuw initiatief

Om die reden lijkt het vreemd, dat de liefhebber tot 30 augustus 1980 heeft moeten wachten, voordat zich aan het Noordzeestrand een nieuw initiatief ontvouwt. Directe aanleiding voor dit gratis toegankelijke strandfestival is de stormvloed die op 19 en 20 april van dat jaar 46 strandtenthouders in Scheveningen en Kijkduin dupeert. Het is strandtentexploitant Willem Willemsma, die met een aantal vrienden, de organisatie van deze Noordzee Pop op zich neemt. Uitgangspunt is van Scheveningen een bruisend dorp aan zee te maken. "Met zoveel talent op het affiche moet dat lukken", aldus woordvoerder Rien Puyenbroek.

Gedupeerde strandtenthouders hopen, nog voor het badseizoen is begonnen, wat van hun zware verliezen goed te maken met kraampjes op de boulevard. Daar is bijvoorbeeld het Noordzee Pop T-shirt te koop, maar ook eten en drinken is er te krijgen.

Het logo van Schollenpop

"Alles wat wordt verkocht, zit in plastic of karton om ongelukken op het strand te voorkomen. Het is niet leuk als het Rode Kruis constant in de weer is om glaswonden te behandelen", aldus Puyenbroek.

Het 32.000 euro kostende festijn kan, in eerste instantie, bouwen op een wereldprimeur. Het podium aan het einde van de Strandweg (bij de haven) biedt namelijk, als eerste, onderdak aan The Rivits, de nieuwe groep van Jess Roden en Peter Wood. Dat het Engelse kwartet, net als Urban Heroes, Massada en Rainbow Train uiteindelijk nooit het podium betreedt, is te danken aan het slechte weer en de erbarmelijke organisatie. Vanaf vrijdagavond komt de regen met bakken uit de hemel. Bovendien wordt er windkracht 8 gemeten. Sjouwers en technici weigeren om de geluid- en lichtinstallatie op te bouwen omdat de vloer niet gelijk is. Het gevaar voor kortsluiting is levensgroot. Ook omdat het gehuurde zeildoek poreus blijkt te zijn. Als Schmutz, popgroep van oprichter en psychologiestudent Rainer Hensel, het toch probeert op het podium, blijkt het mengpaneel nat te worden. Een haardroger moet uitkomst bieden. De lichtinstallatie begeeft het omdat een generator uitvalt. De paar honderd man  publiek blijkt aan het begin van de avond weinig zin te hebben nog langer op het al dan niet optreden van The Rivits te wachten. Om kwart voor elf keert iedereen huiswaarts. Zo valt het eerste Noordzee Pop Festival letterlijk en figuurlijk in het water. Het blijft bij die ene aflevering.

Zuiderstrand

De volgende jaren staan er niet veel organisatoren te springen en te dringen om een strandfestijn te organiseren. Het duurt tot juli 1994 voordat Marc Klein een nieuw initiatief ontplooit. Decor voor dit Beach Rock Festival is het strand bij het Noorder Havenhoofd in Scheveningen. Het affiche telt louter klinkende namen zoals INXS, Elvis Costello, Iggy Pop, Killing Joke, Van Dik Hout, Crash Test Dummies en East 17. Het is deze keer geen wind en regen die roet in het eten gooit, maar zonkracht. Bovendien gaat het om een festival met toegangskaarten.

Het zijn slechts zo'n achtduizend fans die op het affiche afkomen (ter vergelijking Parkpop trok een maand later 450.000 mensen). Die brandende hitte, die de hele dag duurt, zorgt ervoor dat East 17 zijn gebruikelijke decor mist.

Een theelepeltje uitgegeven door platenmaatschappij BMG.

Het diende om de single 'Afternoons en Coffeespoons' van

de Canadese groep en het optreden op Beach Rock onder de

aandacht te brengen.                                      Foto: Hans Piët

Dit keer geen gillende meisjes. Het kwartet staat er wat verloren bij op het immense podium. Het repertoire blijkt niet meer dan achtergrondmuziek voor de zonnebader. Dat geldt niet voor festival-opener Van Dik Hout. Het kwintet schrijft geschiedenis en maakt haar status als veelbelovende Nederlandstalige rockgroep meer dan waar. Sluiter INXS hoeft zich geen zorgen te maken over die warmte. De zon is inmiddels in de zee gezonken. Bij een aangename temperatuur maken de Australiërs moeiteloos hun reputatie waar. In ruim anderhalf uur schotelen ze een dansende mensenzee nieuwe bewerkingen van hun materiaal voor. Een jaar later blijkt, wat de organisator op 23 juli om een uur 's nacht al wist: er komt geen vervolg. Het duurt tot augustus 1997 voordat het gratis toegankelijke Schollenpop wordt geboren. De bedenkers kiezen voor het Zuiderstrand (aan het einde van de Houtrustweg in Scheveningen) en lijken de eerste vijf jaar vooral Suburbs een podium te willen bieden. De Grote Prijs van Nederland-winnaar, afkomstig uit de badplaats, staat in elk geval steeds opnieuw, prominent geprogrammeerd. Aardig blijft, dat ook dit jaar niet van het oorspronkelijke plan - een podium bieden aan veel lokaal talent - wordt afgeweken. Wat deze aflevering op 5 augustus vanaf 13.00 uur extra leuk maakt, is dat ook de hekkensluiter een Hagenaar is namelijk Jett Rebel.

Dat het goed toeven is op het strand bewees in de tussentijd de Golden Earring. De Haagse groep koos in 1986, als eerste, voor het zand. Meer dan 100.000 bezoekers kwamen af op deze bijzondere viering van het 25-jarig bestaan van het kwartet.

Inmiddels is daar, sinds 2016, het tweedaagse festijn Live on the Beach bijgekomen. Marco Borsato en Golden Earring beten vorig jaar op twee verschillende dagen het spits af. Dit jaar is het de beurt aan Anouk (8 september) en Doe Maar (9 september).